เพื่อแผ่นดินเกิด
- Details
- Written by Super User
- Category: เพื่อแผ่นดินเกิด
- Published: 27 April 2025
- Hits: 45
ตามฟังนี้ ในวาระครบ ๑๒๕๐/๑ ปี #จารึกศรีวิชัยที่เสมาเมืองเมืองนคร
FollowThe1250/1Annivesary #SemaMuangSrivijayaInscription
(20250426_1 เพื่อแผ่นดินเกิด)
เมื่อคืนวันที่ ๒๔ พอดีติดกิจอื่น กลับมาตามฟังได้แต่ตอนท้ายปลายเสวนา
ว่าด้วยนักปาดกับคนแช่ว่าน
เมื่อคืนวานก็เลยฟังย้อนหลังจนมาต่อกับที่ฟังเมื่อคืนนั้น มีหลายข้อสังเกตส่วนตัวตามนี้
๑) หากเอาตามฝ่ายแรกที่บอกว่าจารึกหลักนี้มีอายุครบ ๑๒๕๐ ปี
ในวันที่ ๒๐ เมษา ที่ผ่านมา
กับอีกฝ่ายคำนวณออกมาว่า วันที่ ๑ พฤษภา นี้ตะหาก ที่จะครบ ๑๒๕๑ ปี
เอาเป็นว่าจังหวะแถว ๆ นี้ จารึกหลักนี้ที่สำคัญมากสำหรับ #ศรีวิชัยศึกษา
จะมีอายุยืนยาวมาตั้ง ๑๒๕๐/๑ ปีแล้วเลยครับ
๒) จารึกนี้ ตามทะเบียนเมื่อ ๑๐๐ กว่าปีก่อน
ระบุชัดว่าพบที่ #วัดเสมาเมือง ตำบลเวียงศักดิ์ เมืองนคร โดย #สมเด็จกรมพระยาดำรง
แล้วต่อมามีการแย้งว่าจาก #เวียงสระ แล้วก็จาก #วัดหัวเวียงที่ไชยา
โดย #ท่านอาจารย์ธรรมทาส รวมทั้งท่าน อ.#พุทธทาส ก็ มองในแนวนั้น
แต่หากอ่านเอกสารที่ อ. Kang Vol Khatshima และ Tain Gree นำเสนอนี้
ผมก็ยังเห็นว่าข้อแย้งเป็นเพียงการคาดการ
ไม่น่าที่จะทำให้เปลี่ยนแปลงจากทะเบียนดั้งเดิมได้
จึงขอยืนไว้ตามนี้ครับ ว่าจารึกหลักที่ ๒๓ อายุ ๑๒๕๐/๑ ปีหลักนี้
พบที่วัดเสมาเมือง เมืองนครครับ
๓) ในการนำเสนอครั้งนี้ อ.ท่านอิงการแปลสองสำนวน
คือของท่าน อ.จิระพัฒน์ กับของยอร์ช เซเดส์
มีหลายจังหวะที่ระบุบอกว่าเป็น #จารึกภาษาสันสกฤต
ที่สละสลวยและลึกมากในเชิงฉันทลักษณ์และวรรณศิลป์
แสดงว่าผู้จารึกและให้จารึกมีความไม่ธรรมดามาก ๆ
ต่างจากนานาจารึกที่พบในสุมาตรา ที่นอกจากไม่ค่อยเป็นสันสกฤตแล้ว
ยังเป็นเรื่องในแนวที่แตกต่าง
โดยเฉพาะการสรรเสริญพรรณนาคุณอันยิ่งใหญ่ของ #ราชาแห่งศรีวิชัย อย่างพิสดารพันลึกและอลังการยิ่ง
๔) มีข้อเสนอใหม่ว่า หากพิจารณาโดยรวมแล้ว
จารึกที่แต่ก่อนว่าเป็นด้านที่ ๒ ที่ขึ้นต้นด้วย #สวัสดิ นั้น
อันที่จริงแล้วเป็นด้านที่ ๑
๕) มีการเอ่ยถึง #พระราชาแห่งศรีวิชัย ไว้สามวาระ คือ
#ศรีวิชเยนทรราชา (บทที่ ๕) #ศรีวิชเยศวรภูปติ (บทที่ ๖)
และ #ศรีวิชยนฤปติ (บทที่ ๑๐)
กับยังระบุไว้ด้วยว่าทรงเป็น #ราชาแห่งราชา ว่า #ราชาธิราชสฺส (บทที่ ๑)
พร้อมระบุบอกไว้ด้วยว่า ทรงเป็น #ไศเลนทรวงศ์ (บทที่ ๑)
และ ทรงพระนามว่า #ศรีมหาราชานาม (บทที่ ๑)
๖) มีเนื้อหาสำคัญหนึ่ง ที่นำมาสู่การเสนอว่าจารึกหลักนี้น่าจะมาจากไชยา
เพราะมีการกล่าวถึงการสร้าง #ปราสาทสามหลัง ประดิษฐานรูปเคารพ
ที่ส่วนมากมองว่าสอดคล้องกับโบราณสถานที่ #วัดแก้ว #วัดหลง และ #วัดเวียง
ปรากฏว่าในการอ่านและตีความร่วมทั้งอภิปรายกันมากในคราวนี้
ผมฟังความว่าท่านทั้งนั้นตีความหมายใหม่ว่าไม่น่าจะอย่างที่เคยตีความกันมา
กล่าวคือ มีหลายตอนที่ระบุไว้ว่า #สถาปิตไอษฏิกเคหวรตฺรย (บทที่ ๖)
#สนฺตตเมตฺตตริสมย (บทที่ ๗) #สตูปตฺรย (บทที่ ๘)
(ที่ผมอาจจะยกมาไม่ถูกถ้วน)
แต่ท่านบอกว่าล้วนเป็นเอกพจน์ ที่ชี้ชัดว่าปราสาทอิฐทั้งสามหลังที่กล่าวถึงนั้นต่อเนื่องกัน
และอาจจะตั้งอยู่บนฐานร่วมกันด้วย
อ.จิระพัฒนาย้ำว่าเช่นเดียวกับ #รัตนตรัย ที่รวมกันเป็น ๑ เดียวเสมอ
จนแม้ในบทที่ ๙ ที่ว่า #ตยทวิตยํ #ใจตฺยตริตฺยา (บทที่ ๙)
คือการสร้างเติมอีก ๒ ปราสาทข้าง ๆ กันกับ ๓ ปราสาทเดิม ก็ด้วย
๗) นอกจากการเอ่ยนามมหาราชาธิราชแห่งศรีวิชัยจากไศเลนทรวงศ์
ว่าศรีมหาราชาแล้ว
จารึกหลักนี้ยังเอ่ยชื่อของอีกมหาเถระผู้รับราชโองการจากศรีมหาราชา
ในการสร้างปราสาทสามหลัง ว่าคือ #พระราชสถวีระชยันตะ
และหลังจากมหาเถระชยันตะถึงมรณภาพแล้ว
ศิษย์ของท่านนาม #พระสถวีระอธิมุกติ ได้สร้างปราสาทเติมอีก ๒ หลัง
ต่อเนื่อง - บนฐานร่วมกัน ? (บทที่ ๘ และ ๙)
โดยจากข้อ ๖ และ ๗ ข้างต้นนี้
ทำให้ข้อสันนิษฐานว่าปราสาทสามหลังที่ว่าคือวัดแก้ว วัดหลง และ วัดเวียง ไม่น่าจะใช่
ส่วนว่าคือที่ไหนนั้น อาจต้องศึกษาค้นคว้ากันต่อไป
โดยเฉพาะหากพบโบราณสถานใดที่มีรากฐานปราสาท ๓ + ๒ หลังต่อเนื่องหรือร่วมฐานกัน
กับมีหลักฐานร่วมอื่น ๆ ก็น่าพิจารณากันต่อไป
ไม่ว่าจะอยู่ที่แห่งหนตำบลหรือจังหวัดไหนก็น่าจะได้
โดยคิดว่าน่าจะอยู่ในภาคใต้ของไทย ไม่จำกัดว่าจะต้องเป็นวัดเสมาเมืองหรือเมืองนคร
เนื่องจากมีความเป็นไปได้เช่นกันว่าในหลายจังหวะที่บริเวณเมืองนครมีความสำคัญ
อาจมีการพบเจอและเคลื่อนย้ายมาปักประดิษฐานไว้ที่วัดเสมาชัยตรงหน้าเมืองนคร
ก่อนที่วัดเสมาชัยจะร้างลง แล้วถูกรวมเข้าอยู่ในวัดเสมาเมืองมาจนถึงทุกวันนี้
ท่านใดสนใจมาก เชิญตามไปฟังย้อนหลังได้ใน
Sanskrit Studies Centre, Faculty of Archaeology, Silpakorn University
ที่เพิ่งเสวนากันเมื่อวันที่ ๒๔ เมษา นี้
รวมทั้งที่ อ. Bīravijñ Koad กับ Pipad Krajaejun
เพิ่งเสวนากันใน PSU Suvarnabhumi Institute เมื่อวันที่ ๒๓ เมษา นี้
ส่วนที่ บวรนคร น่าจะจัดอะไรกันเล็ก ๆ ที่เมืองนคร ไม่เดือน พฤษภาก็มิถุนาครับ
๒๖ เมษา ๖๘ ๑๐๔๕ น.
บ้านท่าวัง สะพานควาย กทม.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1790895988472182&set=pcb.1790927975135650
