เพื่อแผ่นดินเกิด

เมื่อวันก่อน ตอนหารืองานปรับปรุงวัดจันกัน ที่ผมตามพี่ เณรอ๊อด วัดจันทาราม มานั้น

ตอนกลางวันชวนไปกินข้าวขาหมูที่ร้านหน้าหลาดท่าซัก

แล้วพี่เณรก็เล่าว่าบริเวณนี้มี #ทวดตาปู่ชี เป็นผู้พิทักษ์ปกป้องและส่งเสริมสารพัด

แบบว่าน่าสนใจมาก กับการฟื้นคืนเรื่องราวของท้องถิ่นทำนองนี้

ที่แต่เดิมเรามักมองว่าเป็นเรื่องเหลวไหล หรือไม่ก็ตำนานบ้าน ๆ

จนมาอ่านงานท่านอาจารย์ศรีศักรถึงประวัติสังคมของชุมชนท้องถิ่น

ที่มักโยงกับผู้คน ธรรมชาติ และสิ่งเหนือธรรมชาติที่ยังไม่ล่วงรู้ได้

โดยเฉพาะในนครนี้ที่มีทวดและหลาทวดมากมายไปทั้งจังหวัด

รวมทั้ง #ตาขุนลก ที่ตอนหลังเรื่องเล่าทำท่าจะเป็นเรื่องจริงจังขึ้นมาแล้ว

เพราะมีการพบหลาและฮวงซุ้ยท่าน แม้การเล่าเรื่องจะถึงเพียงสมัยอยุธยา

ไม่ลากยาวไปถึงพระเจ้าศรีธรรมาโศกอย่างชาวนครเล่ากัน

" ... ๔ ทวดที่พี่เล่าแรกวา มีไหรมั่งครับ ? ... " ผมถามซ้ำพี่ เณรอ๊อด วัดจันทาราม

" ... เขาเรียกขานและเป็นประเพณีปฎิบัติสำหรับชาวนาเมื่อแรกหว่าน/ปักดำ

ก็จะทำพิธีพลีเครื่องเซ่นไห้วผู้พิทักษ์เมืองคอน

#ครั้งสมัยพระเจ้าศรีธรรมโศก(ไม่ทราบองค์ไหน)

#ศูนย์กลางคือพระบรมธาตุ แบ่งการดูแลทั้ง 4 ทิศ คือ

๑) #ทิศเหนือตาขุนเล(มีศาลเคารพอยู่ปากน้ำสิชล)

ดูแลรักษาด้านทะเลทั้งหมด

๒) #ด้านทิศใต้เรียกว่าตาขุนมาร พิทักษ์รักษาป้องกันทางบก

๓) #ทิศตะวันออกตาปู่ชี ดูแลแผ่นดินการเกษตรปลูกข้าวเป็น

ดูแลน้ำไม่ให้ท่วม ดูแลเรียกสัตว์รบกวน นาก็สมบูรณ์

จึงมีพิธิกรรมบวงสรวงสังเวยด้วยข้าวต้มและกัญชาเป็นของโปรดปราน

ทำสองครั้งครั้งแรกปักดำครั้งสุดท้ายก็ช่วงเก็บเกี่ยว

๔) #ตาขุนลก ทำหน้าที่เช่นเดียวกับตาปู่ชีแต่ดูแลทางด้านทิศตะวันตก

จะเป็นนาปรัง ใช้วิธีหว่าน ส่วนของทิศตะวันออกตาปู่ชีเป็นนาหยามคือปักดำ

จะกล่าวเฉพาะ #ตาปู่ชี กลายเป็น #ทวดในร่างงูบองหลาตัวใหญ่เท่าต้นตาล

อาจจะเป็นผู้ดูแลนาเพื่อกำจัดหนูก็เป็นได้จึงนิยมบูชางู

เรื่องเล่าจากคนแก่ผู้รู้เท่านั่น

ปัจจุบัน #ศาลตาขุนเลอยู่สิชล ส่วน #ศาลตาขุนลกอยู่มะม่วงสองต้น

สำหรับผู้เดินทางระหว่างปากคอน ปัจจุบันยังไม่เห็นเลย

ทั้งหมดคือท่านขุนในสมัยโบราณ ... "

" ... ขยายความนี้หน่อยครับพี่ ... ศาลตาปู่ชีเดิมตรงทางเข้าสูนมีบ่อน้ำสำหรับผู้เดินทางระหว่างปากคอน ปัจจุบันยังไม่ไหนเลย

ทางเข้าศูนย์ไหน ? ยังไม่ไหน ? อะไรหรือครับ ? ... "

เณรอ๊อด วัดจันทาราม ตอบตามนี้

" ... เดิมคือศาลาพักสำหรับผู้เดินทางด้วยเท้า

อยู่ริมถนนสายปากคอน เป็นหลาไม้มุ่งสังสี มีบ่อน้ำหนึ่งบ่อด้วย

หลากว้าง ๔ คูน ๔ นอนพักได้มีหิ้งงูอยู่บนหลา

ปากทางบางศูนย์เดินลงไปราวกิโล ถึงบางศูนย์อยู่ริมน้ำคลองราเมศวร์

ปัจจุไม่เห็นรอยแล้ว ... "

" ... แล้วเครื่องบูชาทั้ง ๔ ตาปู่ขุนทวดครับ ? ... "

" ... ตาขุนเล ข้าวปากหม้อ/ปลามีหัวมีหาง

... ตาขุนลก ชาจีนหนมเปียก

... ตาปู่ชี ข้าวต้ม/กัญชา

... ตาขุนมาร เหล้าขาว/ลูกกาปิ้ง ... "

" ... ลูกกาปิ้ง ? ... "

" ... ลูกกาที่อยู่รัง ขนยังไม่แข็ง เอามาปิ้งย่าง

นี้คือนิสัยของแต่ละขุนผู้ดูแลเมืองคอน

สันนิษฐานอยู่ในยุดพระเจ้าอู่ เพาะต่อมาทางอู่ทองยกทัพลงมา

เพื่อขยายอาณาจักรถึงอำเภอทับสะแก

พระเจ้าศรีธรรมโศกก็ยกมาต้านแต่อายุท่านมากแล้วจึงเจรจา

กับพระเจ้าอู่ทองซึ่งยังหนุ่ม แบ่งแผนดิน

จึงเป็นรอยต่อระหว่างกลางกับใต้ที่บ้านเนินทำมัง

ต้นไม้บนภูเขาจึงแยกยอดแยกเอนไปทางทิศเหนือและทิศใต้

ผู้คนในอำเภอนี้ต้ังแต่เนินทำมังลงใต้จึงพูดใต้ทั้งหมด

ส่วนที่เหนือเนินพูดสำเนียงกลางหมดจนถึงปัจจุบัน

เป็นที่น่าแปลก คนในอำเภอเดียวกันพูดสำเนียงภาษาไม่เหมือน

จนถึงปัจจุบันนี้นี่คือจุดแบ่งแยกที่แท้จริงกระมังยังสามารถค้นต่อได้ ... "

ก่อนที่เรื่องจะลากยาวไปถึงทับสะแก-บางสะพาน

ที่พี่เณรอ๊อดบอกว่าฟังตาเข็บ พ่อท่านอังคารเป็นคนเล่่าให้ฟังและจำได้

ผมขออนุญาตตัดบทชวนกันลงไปเสาะหาทวดตาปู่ชีที่บางศูนย์

เพื่อเชิญมาช่วยดูแลหลาดท่าซักที่กำลังก่อรูป

โทรถามผู้ใหญ่ ไม่ได้ความอะไร

กินเตี๋ยวเรือแล้วก็ตรงไปเจาะหาที่บางศูนย์

" ... โน ๆ ตรงนี้นี่แหละ ที่บางไหลหายสูญเข้าไป

ปืนใหญ่แค่วัดท่าโพธิ์ วัดท่ามอน ก็เจอแถว ๆ นี้เพ ... "

คือคำตอบเมื่อถามหาลำคลองบางศูนย์

ที่ทุกวันนี้ชาวที่นั่นบอกว่าบางศูนย์คือย่านชุมชนอีกฝั่งคลอง

พอถามหาหลาและตาปู่ชี

" ... ไม่เห็นมีหลา มีแต่ตาปู่ชี อิทำไหร ขอไหร ก็บอกตาปู่ชีกัน

ผมคนแขก ออกหาปลาเลี้ยงลูกเมีย ก็ขอตาปู่ชีทุกที

แกอยู่ทั่ว ตรงไหน ๆ ก็ได้ ชอบข้าวต้มใส่หม้อ ห่อทง หาบไปให้กัน

แค่ทงหิด ๆ ทำเป็นหาบกันไปนิ (ผมทำท่าหาบ ลุงทำมือ)

เหมือนว่ามีรูปอยู่ที่วัดคงคาเลียบนะ ลองไปแล ... "

จากนั้นพวกเราก็เลยเข้าไปใน #วัดคงคาเลียบ ที่เต็มไปด้วยศาลาบูชา

ตั้งแต่พระพุทธเจ้า พระเจ้าตาก ฯลฯ จนเราหาไม่ถูก

ต้องกลับออกมาถามหาที่ร้านค้าหน้าวัด เขาช่วยเข้าไปชี้

บอกว่าที่นี่มี #ตาปู่ชีที่เป็นหมอยา

เจอเป็นรูป #ตาปู่หมอชีวก ก็เข้าไปอีกเค้า

แถมแม่นางสร้อยดอกหมาก ลากไปข้างจีน

จนบอกไม่ถูกว่าอะไรเป็นอะไรกันแน่แล้ว

กลับมาแวะ #หลาดท่าซัก ที่กำลังก่อสร้างร้านค้าหลาขายของกันขนานใหญ่

นายหัวหลาดบอกว่า ยังอีก #หลาตาปู่ชีที่ริมคลองป่าเหล้า นอกท่ง

ลงพานแล้วเลี้ยวเข้าไปเลย

ปรากฏว่าทางเข้าริมคลองรกเกิน

ตอนนี้มีทางเข้าใหม่เอี่ยมโอ่โถงของหมู่บ้านศุภาลัย

ตรงตีนสะพานข้ามเข้าหมู่บ้าน เขาทำเป็นทางลงไปหลาที่โคนมะม่วงใหญ่

ในหลามี #รูปตาปู่ชีอย่างหมอชีวก ? กับเสือหมอบและงูบองหลา

แล้วก็ควายไถนา กับแม่โพสพ

ป้ายหินอ่อนหักท่อนวางพิงอยู่ อ่านได้ความว่าพระรูปหนึ่งเพิ่งมาตามฝัน

แล้วสร้างหลาและน่าจะรูปด้วย ไว้เมื่อไม่นานมากมานี้

เรียกว่า #หลาหัวหมอน ไม่มีเรื่องราวอะไรยาวลึกไป

ตามที่พี่เณรอ๊อดและใคร ๆ เล่า ๆ กันไว้

ตานี้เอาไง ? ค้นในกูเกิ้ล มี #๓_ตาปู่ชี

๑) หมายถึง #หมอชีวก ๒) มี #ที่ยะลา ๓) ออกมาเป็น #ตา_คาปูชิ_โน่ ๕๕๕

แต่พบชื่อ #ซอยตาปู่ชีในเมืองนคร อยู่ทางถนนพัฒนาการคูขวาง ลำดับ ๘๔

ไม่ไกลกันนักกับหลาหัวหมอน แต่ก่อนก็เป็นเขตนาทุ่งหยามนี้ทั้งนั้น

ติดกันมีอีกซอยตาปู่นุชด้วยนะ ???

ก็เลยไปเข้าดูตลอดซอย ทะลุที่พานยม - สระเรียง แล้วก็พระธาตุ

สรุปรวมความว่า #ทวดตาปู่ชีมีแน่ ท่านอยู่ทั่วไป ใน รูป #งูบองหลาใหญ่

ช่วยพิทักษ์คุ้มครอง โดยเฉพาะ #ปกป้องเขตนาทุ่งหยาม ตลอดย่านปละออกนี้

การขอพรท่าน เพียง #กัญชากับข้าวต้มสักหม้อ น้อย ๆ ก็พอ

แต่ถ้าให้เท่ ก็ #ขึ้นคานหาบ กันมาครับผม

ส่วนหลาหลักแหล่งของท่าน มีการย้ายหาย

รวมทั้งเรื่องราวก็เคลื่อนคลาดจนอาจหายสูญ เช่นหลาที่ทางเข้าบางศูนย์

หารือกันแล้ว ตกลงว่า น่าจะสร้าง #หลาทวดตาปู่ชีไว้ที่หลาดท่าซัก กันครับผม

๓๐ กย.๖๔ ๐๗๐๐ น.

บ้านบวรรัตน์ ท่าวัง เมืองนคร